Bastaardvloeken

Wat hadden ze er een moeite mee, in het radioprogramma Nachtzuster: ‘Waar komt het woord waarempel vandaan?’ Ja met een woordenboek, al is het maar een oude Kramer’s, is het equivalent natuurlijk snel opgezocht: waarachtig, werkelijk. Maar de etymologie, de achtergrond?

Voortijdig wakker, wil ik best graag naar Nachtzuster luisteren, maar bellen of twitteren, niet dat ik er te lui voor ben hoor, maar ik ben als de dood Levensmaatje in haar slaap te storen. Daarom maar dit stukje, want het jeukt wel.

In subjectieve zin, is ‘waarempel’ ‘n soort bastaardvloek, te vergelijken met jeetje voor Jezus en heden (‘Och heden’) voor Here. ‘Gij zult de naam des Heren niet ijdel gebruiken.’ En…alleen God is waarachtig. Potverdomme is nog te sterk potverdikkie mag. Hoewel, mijn (katholieke) moeder was niet ingenomen met een geboortekaartje dat luidde: ‘Potverdikkie, alweer ‘n Soeterikkie.’ Ze zette trouwens wel eens ‘n schaal op tafel met de woorden ‘gort voor domme mensen’.


Op de r.-k lagere school werd ons geleerd, dat vloeken geen zonde was, maar wel onbeschaafd. In rechtzinnig protestantse kringen werd daar dus totaal anders over gedacht, vandaar al die pseudo-vloekjes, of hoe zal ik ze anders noemen.